Poradnik, jak porównywać samochody

Wybór marki i modelu samochodu, którym będziemy jeździć przez kilka najbliższych lat jest trudny i niewdzięczny, a czasem niestety bywa zgubny. Niełatwo jest podejść do tematu z zimną głową, a na dodatek przeanalizować wszystkie "za" i "przeciw", nie włączając do tego procesu emocji, przekonań i stereotypów. W tym artykule przedstawiam poradnik, który pomoże usprawnić proces wyboru samochodu i sprawi go bardziej profesjonalnym.

Pracując w Volvo Trucks codziennie spotykam się z przedsiębiorcami z branży transportowej. Są to mniejsze lub większe firmy, a ich właściciele, którzy najczęściej są decydentami w sprawach zakupu ciągników czy naczep kierują się pewnymi ściśle określonymi kryteriami przy wyborze produktów, które przecież mają dla nich zarabiać pieniądze. Pewnie większość osób niezwiązanych bezpośrednio z branżą motoryzacyjną powie, że na sto procent każda firma transportowa dokładnie przelicza i chłodno analizuje każdy aspekt mający wpływ na zakup pojazdu. Czy tak jest? To zależy.

Z doświadczenia wiem, że można wyróżnić trzy główne grupy konsumentów, którzy kupują samochody (w moim przypadku ciężarowe). Pierwszych nazywam "excelowcami" albo "tabelkowcami", czyli są to firmy, do których na spotkanie czy negocjacje lepiej iść dobrze przygotowanym w dane techniczne, raporty spalania i analizy finansowe, bo inaczej nici z interesu. Druga grupa to tak zwani "tylko cena", czyli przedsiębiorcy, dla których nie liczą się takie wartości jak siła marki, jakość produktu, bezpieczeństwo, niskie zużycie paliwa czy dobry serwis. Żeby kupili, musi być tanio. Trzecią i ostatnią grupą są ambasadorzy marki, którzy wybiorą nasz produkt zawsze, choćby się waliło i paliło. To ludzie od lat czysto emocjonalnie przywiązani do marki, którzy kupują nie produkt, ale wartości i to, w co dana marka wierzy. Nie jest tajemnicą, że tych ostatnich marketingowcy i handlowcy lubią najbardziej. 

W tym artkule przedstawię Wam sposób, w jaki można przeprowadzić proces wyboru samochodu osobowego, na przykładzie wyżej omówionej grupy "tabelkowców". Bo tak naprawdę wybór osobówki niczym nie różni się od wyboru ciężarówki. No, może poza ceną i gabarytami. Zarówno prawa rynkowe, psychologii konsumenckiej jak i ekonomii w obu przypadkach funkcjonują tak samo. 

Wyłącz marketing

Branding robi wiele dobrego, pomagając ludziom łatwiej i szybciej odnajdywać się w produktowej dżungli. Dzięki markom możemy identyfikować się z wartościami i ideami, które firmy wyznają (pod warunkiem, że marki te są dobrze zaprojektowane). Z drugiej strony niesie to jednak pewne niebezpieczeństwo natury po części psychologicznej, a po części społecznej - wybierając produkt danej marki, jesteśmy później non stop zmuszani do racjonalizacji tego wyboru. Kilka lat temu kupiłem pierwszego iPada. Przez wiele miesięcy znajomi pytali mnie o to, do czego mi on służy. Miałem przygotowanych w zanadrzu kilka historii, jak to on pomaga mi w życiu. To była racjonalizacja wyboru w czystej postaci, maskowanie pobudek emocjonalnych wymyślonymi, racjonalnymi funkcjami produktu. Dzisiaj serio nie wiem, po co i dla kogo powstał iPad i jakie rzeczywiste problemy ma rozwiązywać. To właśnie nazywa się siła marki. 

Podobnie jest w motoryzacji. W tej branży atmosferę dodatkowo podgrzewają narodowe klimaty oraz wszechobecne stereotypy. Statystyczny Włoch będzie wolał do końca życia chodzić pieszo lub jeździć na osiołku, niż kupić Volkswagena. Statystyczny Polak, który nigdy nie prowadził samochodu młodszego niż 10 lat zawsze będzie twierdził, że automatyczna skrzynia biegów jest dla ludzi "upośledzonych motoryzacyjnie" i nie potrafiących jeździć. Znamy to. 

Wiem jak trudno jest kierować się przy wyborze samochodu jedynie jego rzeczywistymi parametrami technicznymi, kosztami serwisu czy trwałością użytych do wykończenia wnętrza materiałów. Gdyby wszyscy albo chociaż więkoszość ludzi tak robiła, to na rynku konkurowałoby ze sobą zaledwie kilku producentów aut, a takie marki jak Rolls-Royce, Bentley czy Maserati nie miałyby racji bytu. I żeby nie było - jestem wielkim fanem wielu klasycznych, szybkich modeli marek premium, które warte są niebagatelne pieniądze. Jednak zdaję sobie doskonale sprawę z tego, że tak Porsche 911 GT3, jak i Ford Fiesta spełniają podstawową funkcję automobilu, jaką jest przemieszczanie się z punktu A do punktu B. Wszystko powyżej tej funkcji jest żyznym poletkiem dla marketingowców i ludzi, którzy do perfekcji opanowali sztukę kreowania potrzeb. 

Na potrzeby dzisiejszego artykułu postaram się przekonać Was do "wyłączenia marketingu" i własnych doświadczeń konsumenckich i kulturowych, choćby na godzinę, aby w warunkach laboratoryjnych przeprowadzić proces wyboru samochodu. 

Jaki samochód wybrać

Podążając tropem myślowym "tabelkowców", pierwszą rzeczą jaką zrobimy zaczynając myśleć o nowym samochodzie, jest spisanie na kartce rzeczy, których od przyszłego auta będziemy wymagali. Na tym etapie robimy motoryzacyjny rachunek sumienia i jest duża szansa na to, że wpadną nam do głowy jakieś insighty, czyli wcześniej nieuświadomione idee czy teorie, na które za nic byśmy nie wpadli, gdyby nie rzeczowa analiza potrzeb. 

Przykładowo: mam żonę, dwójkę dzieci i dużego psa; dwa razy do roku jeździmy na wakacje i ciągamy dwutonową przyczepę z łódką; większość czasu samochód będzie jeździł po mieście; bezpieczeństwo rodziny przedkładam nad sportowe osiągi pojazdu; cenię sobie wygodę i komfort podróżowania na dalekie trasy. 

Mamy już mocny punkt odniesienia i zawężone kryteria wyboru. Idziemy dalej. Określamy bardzo konkretnie nasze potrzeby odnośnie technicznych aspektów pojazdu i tego, co będzie w nim i poza nim.

Przykładowo: ile miejsca zajmują foteliki dzieci i jaka musi być między nimi przestrzeń, aby mogła tam usiąść mama; jak mocny musi być silnik i wytrzymała skrzynia biegów, aby napęd poradził sobie z ciągnięciem łódki do Chorwacji; czy trzeba będzie zamontować specjalny hak, włączający funkcję holu i dodatkową chłodnicę; co zazwyczaj przewozimy w samochodzie, ile tego jest i jakich gabarytów - czyli jakie przełożenie mają te wszystkie manele na ilość schowków w aucie.

Mając spisane wszystkie nasze potrzeby odnośnie przyszłego samochodu, możemy wziąć się za kategoryzowanie poszczególnych cech. Do tego celu wybierzmy sobie kilka samochodów spełniających nasze oczekiwania i stwórzmy prostą tabelę, która pozwoli nam matematycznie unaocznić i uzmysłowić przewagi jednych modeli nad innymi. W tym miejscu nie jest ważna kwestia wizualna, nasze sympatie czy antypatie w stosunku do marek czy finalny budżet.

Dla przykładu przygotowałem dla Was zestawienie trzech rodzinnych, ale i szybkich samochodów w nadwoziu kombi z 2012 roku. W tabeli porównuję wymiary, rodzaje silników, moc i moment obrotowy, częste usterki według raportów Dekry czy wyposażenie standardowe. Częstym trikiem dealerów nowych samochodów jest zachęcanie potencjalnych kupujących bardzo atrakcyjną ceną wyjściową modelu, jednak w miarę kompletowania specyfikacji okazuje się, że chcąc mieć wielofunkcyjną kierownicę i automatyczną klimatyzację musimy słono dopłacić, podczas gdy inne marki na oko dużo droższe, często bardzo wiele oferują w modelach bazowych. Warto to prześwietlić. 

Model	BMW serii 5 F10	VW Passat B7	Skoda Octavia
Segment	E	D	D
Długość	4910 mm (touring)	4771 mm	4572 mm
Szerokość	1860 mm	1820 mm	1769 mm
Rozstaw osi	2968 mm	2712 mm	2578 mm
Średnica kół	17"	16"	15"
Napęd	tył, AWD (dołączany)	przód, AWD (dołączany)	przód
Waga	1620-1830kg	1440–1773 kg	1285 kg
Pojemności silnika	520d, 525d, 530d	2.0TDI	2.0TDI
Moce silnika	184km, 204km, 258km przy 4000rpm (dla 530d)	170km przy 4200rpm	170km przy 4200rpm
Moment obrotowy	560 Nm przy 1500-3000 obr/min	350 Nm przy 1750-2500 obr/min	350 Nm przy 1750-2500 obr/min
Przyspieszenie 0-100	6,1s dla automatu	8.8s	8.5s
Skrzynia biegów	6 manual, 8 automat	6 man, 6 aut, DSG	6 man, 6 aut DSG
Pojemność bagażnika	560/1670l touring	603/1731 l kombi	1620l kombi
Pojemność baku	70l	70l	55l
Wyposażenie standardowe	xenony, aktywny tempomat, klima dwustrefowa, iDrive, system bezkluczykowy, wielofunkcyjna kierownica	front assist, relingi dachowe, klima dwustrefowa	elektryczne szyby przód, klimatyzacja manualna, hamulec antykolizyjny,poduszka kolana kierowcy, podgrzewane lusterka
Średnia cena 3-letniego auta	80 000 zł	48 000 zł	32 000 zł
Częste usterki	elektryka, elektronika, oświetlenie (2%), karoseria, podwozie, kabina pasażerska (1%), układ hamulcowy (1%)	elektryka, elektronika,oświetlenie (13.30%), układ wydechowy (6.40%), układ hamulcowy (6.20%)	elektryka, elektronika,oświetlenie (18.30%), układ hamulcowy (9.30%), układ wydechowy (7.70%)
Raporty DEKRA 2012	96% bez usterek	84% bez usterek	81% bez usterek

Do tabeli możemy dodać inne parametry, które nas interesują. Na przykład szerokość między nadkolami w bagażniku, jeśli często wozimy wózek lub inny gabarytowy sprzęt.

Warto zrobić sumienne zestawienie cena/jakoś/ergonomiczność/funkcjonalność i odpowiedzieć sobie na pytanie, czy lepiej zapłacić dużo więcej za trzyletnie auto i mieć spokój z naprawami na dłużej oraz cieszyć się większą funkcjonalnością pojazdu, czy raczej wolimy zapłacić mniej za auto klasy ekonomicznej, ale za to przeznaczyć część budżetu na doprowadzenie go do stanu idealnego.

Bardzo często zdarza się tak, że samochód dużo droższy w zakupie będzie z biegiem czasu generował mniejsze koszty serwisu i obsługi, a tym samym koszt przejechania jednego kilometra będzie niższy (jak to obliczyć dokładnie opisałem w tym artykule na blogu Motodrama). Także pozwólmy matematyce się obronić.

Znajdź tyle wad, ile się da

To chyba najtrudniejszy z etapów w procesie wyboru samochodu. Chodzi o to, żebyśmy sami siebie maksymalnie zniechęcili do każdego z modeli, nad którymi się zastanawiamy. Czyli: idziemy do komisu czy salonu, bierzemy delikwenta na jazdę próbną i marudzimy, szukamy felerów, robimy wredne testy naciskając wszystkie możliwe plastiki i gumy tak, żeby skrzypiały. Czytamy fora i dyskusje fanklubowe, zgłębiając wiedzę na temat najczęstszych usterek, kosztów napraw i ogólnie przejmujemy część biadolenia innych właścicieli na klatę. 

Po co? Ano po to, żeby ustrzec się przed zakupem emocjonalnym i nie daj Boże - zakupem pierwszego egzemplarza, który oglądamy. 

Całkowity koszt posiadania

To, ile będzie nas kosztował nasz samochód nie zależy tylko od kosztów paliwa i ubezpieczenia. Musimy skalkulować, ile w skali roku będziemy musieli wydać na serwisy obsługowe i eksploatacyjne (wymiany oleju, filtrów, pasków, rozrządu, klocków etc.) oraz zostawić sobie bufor bezpieczeństwa w naszym budżecie na nieprzewidziane naprawy elementów, które lubią padać. Przyszli posiadacze kilkuletnich diesli na 100% muszą przewidywać naprawy wtryskiwaczy, regenerację turbosprężarki czy czyszczenie EGR-u lub kolektora dolotowego. Nie mówię, że któryś z tych podzespołów padnie zaraz po zakupie auta, bo może ono jeździć bezawaryjnie przez kolejne dziesięć lat. Jednak z doświadczenia wiem, że takie rzeczy w przyrodzie zdarzają się niezwykle rzadko i warto być świadomym ewentualnych kosztów, które mogą czyhać za rogiem. 

Dla mojego Saaba 9-3 mam przygotowane następujące zestawienie:

Planowane koszty eksploatacji w 2016
Opony letnie		1 400,00 zł
Serwis olejowy		120,00 zł
Filtr paliwa		100,00 zł
Filtr kabinowy		90,00 zł
Filtr powietrza		100,00 zł
Serwis klimatyzacji		150,00 zł
Pióra wycieraczek		140,00 zł
JetCleanTronic		120,00 zł
Wymiana płynu hamulcowego		100,00 zł
Wymiana oleju w skrzyni biegów		150,00 zł
Roczny koszt eksploatacji		2 470,00 zł

Dajcie proszę znać w komentarzach na blogu lub na fanpejdżu Motodrama odnośnie Waszych doświadczeń w porównywaniu i wybieraniu samochodów. Jestem bardzo ciekawy Waszych metod!